Vrijdag 11 december, schrijf maar vast in je agenda.

Vorig jaar was de eerste keer dat we Paarse Vrijdag vierden. Ik vond het een geweldige dag. Vooraf had ik een vlammend stuk geschreven waarin ik uitlegde waarom ik het zo'n belangrijk initiatief vond. Ik werd die vrijdag een beetje zenuwachtig wakker: zouden er veel leerlingen en collega's gehoor aan geven?

Ik had immers best stevig discussie moeten voeren. Nogal wat mensen vonden weliswaar dat iedereen zichzelf moet kunnen zijn, maar dat het overdreven is om dat expliciet af te dwingen voor homoseksuelen. Dat ideaal van jezelf zijn geldt immers voor iedereen, ook voor mensen die anderszins niet meedoen aan de 'norm'. Vul hier zelf maar iets in: zeventienjarige liefhebbers van omroep Max, mensen die hun eigen kerststal haken (schapen incluis), het periodiek systeem achterstevoren kunnen opzeggen, Zuid-Hollands kampioen curling zijn, elke dag vier niet te spellen woorden uit hun hoofd leren...

Toch vind ik die dingen van een andere orde. Je hoort jongeren namelijk niet duizend keer per dag roepen: 'Curler!' Of: 'Matine Bijlgeiler!' Of: 'Schapenhaker!' Wel hoor je pijnlijk vaak: 'Gay!' 'Homo!' En dat wordt dan niet gezegd tegen meisjes die in een tuinbroek zware shag zitten te roken terwijl ze trots laten zien dat ze meer haar op hun benen hebben dan op hun hoofd. En ook niet tegen jongens die op school komen met slechts een roze boa en een strak stringetje (om maar eens lekker een paar vooroordelen aan de kaak te stellen).

Van de week had ik een discussie in de klas. Er had er weer een zitten 'gayen'. 'Niet schelden met gay,' zei ik, inmiddels een beetje routineus. 'Maar mevrouw, gay is helemaal geen scheldwoord,' vonden verschillende leerlingen oprecht verontwaardigd. Ze hebben natuurlijk ongelijk. Niemand zegt ooit: 'Wat heb jij coole nieuwe schoenen. Gay zeg.' 'Die gast kan echt homogoed voetballen.' Het wordt altijd gezegd als iemand een ander z'n etui heeft afgepakt. Of iets anders niet zo cools heeft gedaan.

Degene die het zegt, bedoelt er misschien niks bijzonders mee. Maar je zult toevallig gay zijn. Dan hoor je dus dat een onlosmakelijk met jou verbonden eigenschap altijd met iets negatiefs in verband wordt gebracht. Dat zal best pijn doen.

Ik zeg niets nieuws, ik heb ongeveer hetzelfde verhaal vorig jaar ook al afgestoken, en je zult het me horen doen zolang je hier op school zit. Kennelijk heeft het vorig jaar succes gehad: niet alleen was de hele school op de bewuste dag hartverwarmend paars, na afloop hadden vrij veel leerlingen het paarse uitdeelwolletje aan hun etui of tas geknoopt. Als een subtiel statement, misschien. In het afgelopen jaar zijn er ook voor het eerst verschillende leerlingen geweest, die geen geheim maakten van hun homoseksualiteit.

Ik ben daar nogal trots op. Uiteraard is het de tijdgeest en uiteraard is het vooral stoer van de betreffende mensen zelf. Maar ik mag toch graag denken dat wij, door eens per jaar paars te dragen, laten weten dat iedereen mag zijn wie hij is en zich daar niet voor hoeft te schamen of te verantwoorden, ook als we zelf andere gevoelens hebben of andere levenskeuzes zouden maken.

Niemand is ergens toe verplicht. En je hoeft ook niet speciaal naar de winkel voor paarse kleding. We delen weer bandjes en lintjes uit, je kunt je nagels weer paars lakken (ik heb nog over van vorig jaar!), al trek je maar paarse sokken aan. Ik zorg ook voor roze lintjes voor de mensen die de gelegenheid willen aangrijpen om uit de kast te komen. En misschien een paarse plek in de school, waar je in je uitzinnige outfit een foto kunt maken.

Voor degene die het best verschijnt, heb ik een afzichtelijk glittermaskertje, dat in de grote pauze feestelijk uitgereikt zal worden. Het gaat om de eer, zullen we maar zeggen. Doe mee en maak me trots op ons!

Ester Janssen